B.67- LONG NÃO

 

B.67- LONG NÃO

Hoa vàng lục sắc gió vờn bay
Công nghệ, ngành y hãy nhớ này
Thân rễ đem chưng mùi đặc biệt
Em là Long não gửi tình say.

BXP 13.8.2017

Sưu tập :

B.67- Long não - Cinnamomum camphora Đst

Mô tả: Long não hay Rã hương: Cây gỗ lớn, có thể tới 40-50m, chu vi đến hàng mét. Vỏ thân dày nứt nẻ. Lá mọc so le, có cuống dài, xanh bóng, có 3 gân toả từ gốc, ở trong góc do gân chính và gân bên tạo thành có một tuyến nhỏ. Hoa nhỏ màu vàng lục, mọc thành chùm ở nách lá, đầu cành. Quả mọng hình cầu, khi non màu xanh bóng, lúc chín màu tím đen.
Hoa tháng 4-6, quả tháng 8-11.
Nơi mọc: Cây gặp ở vùng Lạng Sơn, cũng được trồng làm cây bóng mát, cây cảnh, có nơi trồng thành rừng
Công dụng: Long não được cả y học cổ truyền lẫn y học hiện đại sử dụng. Nó có tác dụng chữa ho, tiêu chảy, đau khớp... Bột long não, còn gọi là long não đại, là bột được chưng cất từ thân, rễ và lá cây long não, có màu trắng, mùi thơm đặc trưng, vị cay nóng. Dầu long não hay cồn long não cũng được y học hiện đại làm thuốc xoa bóp, giảm đau cơ, đau khớp, viêm da mẩn ngứa, tay chân lạnh, tiêu viêm, diệt khuẩn.
Long não được coi là một trong 04 loại quế ở Đông Dương, nhưng Long não xử dụng toàn thân để chưng cất tinh dầu, còn Quế thì xử dụng vỏ. Tinh dầu Long não xử dụng trong công nghiệp hiện nay lại không phải là tinh dầu chưng cất từ cây LN mà là điều chế hoá học.

Nguồn : Wikipedia & Internet

B.66- QUẾ RÀNH

 

B.66- QUẾ RÀNH

Quả mọng tròn to sắc dịu mềm
Quê nhà Trung-Bắc trải tình êm
Làm hương, chữa bệnh nhiều công đức
Ai biết cho em những nỗi niềm.

BXP 02.5.2021

Sưu tập :

B.66- Quế rành - Cinnamomum burmannii (Quế trèn, trèn trèn, quế lá hẹp) NEW

Mô tả: Cây gỗ cao 6-11m, thân thẳng, nhánh không lông, vỏ xám, bóng. Lá có phiến bầu dục dài, dài 9-12cm, rộng 3-4,5cm, đầu nhọn, có mũi, gốc tù, không lông, xanh đậm cả hai mặt; cuống lá 8-10mm. Chùy hoa ngắn, yếu, cuống hoa dài 8mm. Quả mọng tròn, có mũi, to bằng đầu đũa.
Hoa tháng 5-8.
Nơi mọc: Trung Quốc, Lào, Inđônêxia. Ở Việt Nam, cây mọc ở rừng xanh từ Hà Tây, Ninh Bình, Thanh Hoá qua Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên- Huế, tới Khánh Hoà, Lâm Ðồng.
Công dụng: Gỗ dùng trong xây dựng. Vị cay, hơi ngọt, tính ấm. Vỏ nghiền ra lẫn với các chất kết tụ dùng làm hương. Tinh dầu trong kỹ nghệ xà phòng và làm thuốc.
Chữa các bệnh : Ðau dạ dày; Phong thấp đau nhức khớp mạn tính.

Nguồn : Wikipedia & Internet

B.65- QUẾ BON

 
B.65- QUẾ BON

An, Hòa* trải rộng đến Lào Cai
Nóng, ngọt, cay, thơm … bước miệt mài
Chữa bệnh cho dân lòng chẳng nản
Qua ngàn bão tố dựng ban mai.

BXP 02.5.2021
* An Giang, Hòa Bình, Ninh Bình, Lào Cai ...

Sưu tập :

B.65- Quế Bon, re Bon - Cinnamomum bonii NEW

Mô tả: Cây gỗ lớn cao trên 10m. Nhánh non có lông, lúc non màu nâu đen, rồi nâu. Lá mọc so le, có khi gần như đối, mặt dưới có lông ngắn, khít. Gân to lên trước khi chia 3, cách gốc cỡ 1cm. Cụm hoa chùy dài 8cm. Hoa có lông trắng, cao 7-8mm. Quả mọng dài 1cm.
Nơi mọc: Cây đặc hữu của Ðông Dương, mọc hoang ở rừng thường xanh, dưới 700m, từ Lào Cai, Hoà Bình, Ninh Bình đến An Giang. Vỏ cây có thể thu hái quanh năm, phơi khô.
Công dụng: Vị ngọt cay, tính nóng, mùi thơm. Cũng được dùng trị cảm lạnh, kích thích tiêu hoá, trị ỉa chảy và sát trùng. Người ta hay dùng ngâm rượu uống.

Nguồn : Wikipedia & Intern

B.64- HẦU CHƯƠNG

 

B.64- HẦU CHƯƠNG

Tươi màu lá tía vẫn thường xanh
Trắng lục chùy hoa sắc dịu lành
Một trái tim yêu hằng ấp ủ
Duyên tình cháy bỏng đợi chờ anh.

BXP 02.5.2021

Sưu tập :

B.64- Hầu chương (long não khỉ) - Cinnamomum bodinieri NEW

Mô tả: Cây gỗ thường xanh, cao tới 15-20 m; lá màu tía, cành có lông tơ, có góc cạnh khi còn non. Lá hình trứng, dài 8-17 cm x rộng 3-10 cm, hình lông chim, khi còn non có lớp phấn mịn và rõ ràng; mặt trên lấp lánh theo độ tuổi, mặt dưới có nhiều lông mịn, nhiều bột và có màu mỡ, đỉnh không lâu, hình chóp nhọn, rộng hình cuneate hoặc gốc tròn, cuống lá dài 2-3 cm. Hoa mọc ở nách hoặc ở đầu, chùy màu trắng lục, dài khoảng 2,5 mm, có 9 nhị màu mỡ và bầu nhụy hình trứng, dài 1,2 mm. Quả hình cầu, đường kính 7-8 mm.
Nơi mọc: Loài có nguồn gốc ở Quý Châu, Tứ Xuyên, Hồ Bắc, Hồ Nam và Vân Nam ở Trung Quốc.

Nguồn : Wikipedia & Internet

B.63- RE GỪNG

 

B.63- RE GỪNG

Sáu cánh đơn sơ sắc lục vàng
Em từ Sông Bé tới Hà Giang
Lương y chữa bệnh đầy tâm huyết
Mạnh bước chân đi khắp bản làng

BXP 01.5.2021

Sưu tập :

B.63- Re gừng - Cinnamomum bejolghota NEW (Quế hương, quế lá tù, re gừng, re bầu)

Mô tả: Cây gỗ cao 10m hay hơn; nhánh không lông. Lá mọc so le hoặc gần đối, phiến lá bầu dục thuôn, dài 13-18cm, rộng 3,5-5cm, tù hai đầu, mặt trên bóng, màu nâu vàng, mặt dưới nâu hồng hồng; 3 gân gốc, gân bên kéo dài đến đầu lá; cuống lá cỡ 1cm. chùy hoa ở nách gồm nhiều xim, dài 20-25cm; có 2 dạng hoa; hoa ở giữa lớn hơn các hoa bên. Quả mọng hình bầu dục, dài 1cm, gốc có bao hoa còn lại, màu đen.
Hoa quả vào tháng 4.
Nơi mọc: Loài của Ấn Ðộ, Nêpan, Mianma, Trung Quốc và Việt Nam. Ở nước ta cây mọc ở Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Thái, tới Sông Bé.
Công dụng: Vị ngọt, cay, tính ấm.
Ở Nêpan, vỏ được dùng trị trướng bụng và bệnh đau gan.
Ở Trung Quốc, vỏ dùng trị: Tỳ vị lạnh tê đau; hư hàn ỉa chảy, đau bụng kinh; phong thấp đau xương, đòn ngã ứ đau; lưng cơ đau mỏi; liệt dương; bế kinh.
Dùng ngoài trị xuất huyết, gãy xương và rắn cắn.

Nguồn : Wikipedia & Internet

B.62- VÙ HƯƠNG

 

B.62- VÙ HƯƠNG

Một đóa hoa thương dáng ngọc ngà
Vù hương quí hiếm Việt Nam ta
Cao Bằng, bốn Quảng, Thừa Thiên-Huế
Chữa bệnh an dân khắp mọi nhà.

BXP 01.5.2021

Sưu tập :

4- Chi Cinnamomum
B.62- Cây vù hương - Cinnamomum balansae NEW

Mô tả: Cây gỗ to cao tới 50m, đường kính thân từ 0,7m - 1,2m; lá hình trứng; quả hình cầu; hoa màu trắng vàng.
Ra hoa vào tháng 1 - 5, mùa quả chín từ tháng 6 - 9.
Nơi mọc: Thế giới : Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia
Việt Nam : phân bố rải rác ở một số tỉnh miền núi như Cao Bằng, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế và Quảng Nam.
Công dụng: Cây vù hương là loài cây gỗ vừa quý vừa hiếm ở Việt Nam, ít thấm nước và không bị mối mọt. Gỗ của cây thường được dùng để đóng bàn, ghế, giường tủ…
Đặc biệt, trong phần lõi gỗ vù hương, nhất là phần gốc, chứa nhiều tinh dầu. Tinh dầu vù hương dược dùng chữa đau do tê thấp, bụng đầy trướng, đau dạ dày, ho gà.
Lá, gỗ, thân, rễ vù hương đều có thể được sử dụng làm thuốc.

Nguồn : Wikipedia & Internet

B.61- TƠ HỒNG XANH

 

B.61- TƠ HỒNG XANH

Thảo nhẵn dây leo quấn quít cành
Như đời thiếu nữ ở bên anh
"Lương y từ mẫu"... lòng son sắt
Một trái tim yêu vẫn để dành…

BXP 01.5.2021

Sưu tập :

3- Chi Cassytha
B.61- Tơ xanh, Tơ hồng xanh - Cassytha filiformis NEW

Mô tả: Dây leo thảo nhẵn, có thân tréo nhau, dạng sợi, màu lục sẫm. Lá rất nhỏ, tiêu giảm thành vẩy. Hoa nhỏ, trắng, không cuống, xếp thành bông dài 1,5-5cm. Quả hạch hình cầu, bao trong ống hoa cùng lớn lên và hoá nạc, tựa như một quả mọng.
Hoa quả tháng 11-12.
Nơi mọc: Loài cổ nhiệt đới, mọc hoang ở các đồi núi, thường sống bán ký sinh trên các cây bụi. Có thể thu hái dây quanh năm, chủ yếu vào mùa hè - thu. Cắt ngắn, rửa sạch và phơi trong râm, bó lại dùng.
Tính vị, tác dụng: Tơ xanh có; có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, lợi tiểu hoạt huyết chỉ huyết.
Công dụng: Vị ngọt hơi đắng, tính mát, hơi có độc. Thường dùng chữa: Cảm mạo phát sốt, nhức đầu, sốt rét; Viêm thận, phù thũng, viêm nhiễm niệu đạo; Viêm gan cấp; Ho ra máu, chảy máu cam, đái ra máu. Liều dùng 15-30g, dạng thuốc sắc.
Không dùng cho phụ nữ có thai.
Dùng ngoài trị eczema và mụn nhọt, giã cây tươi và đun sôi trong nước để rửa.

Nguồn : Wikipedia & Internet